Engel Türleri ve Özel Eğitim

Engel Türleri ve Özel Eğitim

    İnsan hayatı, doğumdan ölüme kadar geçen sürede bir çok farklı evrelerden oluşur, bu ev­reler doğumla başlar; çocukluk, ergenlik, yetişkinlikle devam eder ve yaşlılıkla sonlanır. Her dönemde, birbirinden etkilenen dil, zihinsel, fiziksel, sosyal-duygusal gelişim alan­ları bulunur. Bu gelişim alanlarındaki basamakları gerçekleştiremeyen ya da gerçekleştir­mekte zorlanan bireyler özel eğitime gereksinim duymaktadır.

     Doğum öncesi, doğum sırasında veya doğum sonrasında gelişim sürecinde oluşan çeşitli nedenlere bağlı olarak; bireylerin bilişsel, dil, hareket, fizik, sosyal ve duygusal gelişimlerinde çeşitli aksaklıklar yaşanabilmektedir. Ve bu durumda olan bireylerin engel durumlarına göre yaşıtlarından farklı özel eğitim programlarından yararlanmaları gerekebilmektedir. 

Özel gereksinimli bireyler genellikle 9 grupta toplanmaktadır:

1. İşitme Yetersizliği
2. Görme Yetersizliği
3. Bedensel Yetersizlik, Süreğen Hastalık ve Ortopedik Yetersizlik
4. Dil ve Konuşma Güçlüğü
5. Zihinsel Yetersizlik
6. Özel Öğrenme Güçlüğü
7. Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB)
8. Yaygın Gelişimsel Bozukluk
9. Üstün ve Özel Yetenek

    Bu yazımızda işitme yetersizliği ve görme yetersizliği engel türlerinden bahsedeceğiz, bir sonraki yazımızda ise zihinsel yetersizlik, bedensel yetersizlik ve özel öğrenme güçlüğü konularından bahsedeceğiz.

    İlk olarak işitme yetersizliği olan bireylerden başlamak istiyoruz.

İşitme Yetersizliği

    İşitme yetersizliği bulunan bireyler işitme duyarlılığının kısmen ya da tamamen yetersizliğinden dolayı konuşmayı edinmede, dili kullanmada ve iletişimde çeşitli güç­lükler yaşamaktadır. Bu nedenle eğitim performanslarının ve sosyal uyumlarının sağlanabilmesi amacıyla özel eğitime gereksinim duymaktadırlar.

    İşitme yetersizliği yaşayan söyleneni anlamakta güçlük çekerler, konuşan kişinin dediklerini anlayabilmek için konuşanın yüzüne bakarak dinlemek isterler, çok yüksek sesli ortamlarda sesleri ayırt etmekte zorlanırlar, seslerin nereden geldiğini anlamakta sıkıntı yaşarlar ve grup olarak yapılan aktivitelere katılmak istemezler. Bu nedenlerden dolayı işitme yetersizliği olan bireyler yaşam kalitelerinin artması amacıyla küçüklükten itibaren özel eğitime ihtiyaç duyarlar.

    İşitme yetersizliği olan bireyler işitme kaybı derecelerine göre bir işitme cihazı temin etmeleri gerekmektedir. Bu cihaz sayesinde sesleri daha net algılarlar. Aynı zamanda işitme engellilerin daha iyi iletişim kurabilmek amacıyla kullandıkları bir işaret dili vardır.

Görme Yetersizliği

     Görme gücünün kısmen ya da tamamen yetersizliğinden do­layı bireyin eğitim performansının ve sosyal uyumunun olum­suz yönde etkilenmesi durumudur. 

      Çok sık rastlanmamakla birlikte genetik olabilir. Annenin hamileliği sırasında geçirdiği kızamıkçık gibi ateşli hastalıklar, aldığı bazı ilaçlar ya da röntgen ışınlarına maruz kalma görme engeline neden olabilmektedir. Doğumun güç olması da bir başka nedendir. Prematüre (erken) doğan bebeklere küvezde fazla oksijen verilmesi çocuğun kör olmasına neden olabilmektedir. Doğum sonrasında çocuğun geçirdiği ateşli hastalıklar, kazalar, zehirlenmeler görme engelinin nedenlerindendir.

     Bu yazımızda işitme yetersizliği, görme yetersizliği ve özel eğitim gibi konulara değindik. Son olarak bu tür engellerden birine sahip olan bireylerin yaşamlarının daha iyi sürdürebilmeleri amacıyla mutlaka küçük yaştan itibaren özel eğitim almaları gerekmektedir. Burada aileye büyük işler düşmektedir. Aile çocuğunun doğumundan itibaren çeşitli testler yaptırarak çocukta herhangi bir engel durumu olup olmadığını tespit etmeli ve engel durumuna göre ilgili doktorla irtibata geçip neler yapılabileceği konusunda bilgiler almalıdır.